بررسی ژنتیکی صفات مختلف زراعی در چند لاین ذرت از طریق تجزیه دی الل گرافیکی

در بهار 1386، هفت لاین برگزیده ذرت همراه با 42 ژنوتیپ (21 تلاقی مستقیم و 21 تلاقی معکوس) حاصل از تلاقی های دی آلل آن ها در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر در کرج مورد بررسی قرار گرفتند. داده ها به روش هیمن تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد که صفات تعداد روز از ظهور گرده تا ظهور کاکل، تعداد روز از ظهور کاکل تا رسیدن فیزیولوژیک، ارتفاع بوته، طول بلال، وزن صد دانه، عمق دانه، تعداد دانه در ردیف بلال و عملکرد دانه، توسط ژن هایی با اثر فوق غالبیت و صفات تعداد روز تا رسیدن فیزیولوژیک، سطح برگ بلال، سطح برگ پرچم و تعداد ردیف دانه در بلال توسط ژن هایی با اثر غالبیت نسبی کنترل می شوند. دامنه تغییرات وراثت پذیری عمومی و خصوصی به ترتیب از 7/10 درصد برای وزن 100 دانه تا 1/93 درصد برای صفت تعداد ردیف دانه در بلال و از یک درصد برای صفت عملکرد دانه تا 85 درصد برای صفت تعداد ردیف دانه در بلال به دست آمد و نشان داد که برای کلیه صفات به جز تعداد روز تا رسیدن فیزیولوژیک، سطح برگ بلال، سطح برگ پرچم و تعداد ردیف دانه در بلال، اثر غیر افزایشی ژن ها دارای نقش بیشتری نسبت به اثر افزایشی است. والدینی که دارای بیشترین ژن های غالب و بیشترین ژن های مغلوب بودند به ترتیب برای صفات تعداد روز از ظهور گرده تا ظهور کاکل لاین های شماره 6 و 5، برای تعداد روز تا رسیدن فیزیولوژیک لاین های شماره 7 و 3، برای تعداد روز از ظهور کاکل تا رسیدن فیزیولوژیک لاین های شماره 2 و 3، برای ارتفاع بوته لاین های شماره 6 و 7، برای سطح برگ بلال لاین های شماره 1 و 4، برای سطح برگ پرچم لاین های شماره 4 و 2، برای طول بلال و تعداد دانه در ردیف بلال لاین های شماره 3 و 2، برای وزن 100 دانه و تعداد ردیف دانه در بلال لاین های شماره 3 و 5، برای عمق دانه لاین های شماره 6 و 4 و برای عملکرد دانه لاین های شماره 5 و 2 بودند. با توجه به نتایج این تحقیق، انتظار می رود تلاقی بین لاین های شماره 5 و 2 هیبریدی با عملکرد بالا تولید کند، زیرا با ترکیب این لاین ها بیشترین مقدار هتروزیس مشاهده خواهد می‎شود